1, Thở khụt khịt
- Là tiếng thở tắc mũi
- Sinh lý bệnh: trẻ sơ sinh thở chủ yếu bằng mũi, trong khi kích thước lỗ mũi trẻ còn nhỏ và rất dễ bị tắc khi bị cảm ho ( làm trẻ thở nghe khụt khịt )
- Đặc điểm: cả 2 thì thở ra và thở vào
- Có thể làm thông thoáng mũi trẻ với 2-3 giọt nước muối nhỏ mũi, sau đó nghe lại. Trẻ bị nghẹt mũi sẽ thở êm hơn sau khi được làm thông thoáng mũi.
- Là triệu chứng rất thường gặp và không phải là triệu chứng nặng
2, Thở rít
- Thở rít là tiếng thở thô ráp, khàn chói khi trẻ thở vào,
- Thường xảy ra khi bị viêm thanh quản, nắp thanh quản bị phù nề, gây nên sự co thắt và hẹp lại, làm cản trở sự thông khí vào phổi.
Vì vậy, trẻ phải gắng sức khi hít vào, tạo nên tiếng thở rít.
- Nguyên nhân: Viêm thanh quản cấp, Viêm thanh quản sau đặt nội khí quản, Viêm nắp thanh quản, Abcès sau họng và amiđan
Viêm khí quản do vi trùng: nhiễm virut do mắc bệnh cúm, á cúm, hợp bào hô hấp, sởi… hoặc bị nhiễm vi khuẩn do mắc bệnh bạch hầu, haemophilus influenza B, phế cầu…
Ngoài ra, tiếng thở rít còn gặp trong các trường hợp trẻ bị dị vật cản trở đường thở, bị dị tật bẩm sinh hoặc do có nguyên nhân chèn ép ở khu vực thanh quản, khí quản…
3, Thở Khò khè ( có nơi gọi là tiếng cò cử)
- Đặc điểm : là tiếng thở bất thường có âm sắc trầm nghe rõ nhất khi trẻ thở ra có thể nghe bằng cách áp sát tai gần miệng trẻ (nghe gần giống như tiếng ngáy,“tiếng nhạc“), nghe êm dịu hơn so với thở rít
- Sinh lý bệnh: xảy ra khi trẻ bị tắc nghẽn đường hô hấp dưới (từ đoạn khí quản ngực đến các phế quản nhỏ). Đặc biệt, khò khè hay gặp ở trẻ dưới 2-3 tuổi.
Ở lứa tuổi này, phế quản (cuống phổi) có kích thước còn nhỏ lại dễ bị co thắt, phù nề ,tiết dịch và nghẽn tắc khi bị viêm nhiễm (30 - 40% trẻ còn bú có triệu chứng này) làm cho không khí khó đi ra khỏi phế nang khi thở ra.
Trẻ phải cố gắng thở để đẩy không khí từ phổi đi ra ngoài, làm cho thì thở ra kéo dài hơn bình thường. Để phát hiện tiếng thở khò khè, cần ghé sát tai gần miệng trẻ để nghe, đồng thời quan sát nhịp thở ở kỳ thở ra và xác định.
Khi nặng hơn, có thể thấy trẻ thở ra kéo dài, gắng sức.
Trong nhiều trường hợp khó có thể nghe được bằng tai trần: ta nghe phổi sẽ thấy: ran ngáy, ran rít
- Bệnh thường gặp: viêm tiểu phế quản ( thường gặp ở trẻ < 6 tháng)
hen phế quản (thường gặp ở trẻ >18 tháng), viêm phổi,
Ngoài ra còn các nguyên nhân hiếm gặp là: dị vật đường thở, một số dị tật bẩm sinh của phế quản, phế quản bị chèn ép (do mạch máu bất thường, u, hạch cạnh phế quản), … Trong trường hợp này, trẻ có triệu chứng khò khè dai dẳng, kéo dài.
-- Tiếng khò khè có thể nghe được khi đứng cách xa bn hơn, còn tiếng rít thường phải đứng gần hơn mới nghe được.