Du lịch Thanh Hóa (Suối cá thần Cẩm Lương).

Suối cá thần Cẩm Lương.

Suối có tên là suối Ngọc, nằm bên chân núi Trường Sinh thuộc bản Ngọc, xã Cẩm Lương, huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa, cách Tp Thanh Hóa gần 100km về phía Tây – Bắc.


Đi đường bộ lên thăm: Từ Tp Thanh Hóa hướng lên phía Tây- Bắc, qua cầu Vạn Hà, đến thị trấn Kiểu, rẽ trái, đi độ 20 km nữa là đến; hoặc đi ca nô tốc độ cao: Từ bến cầu Hàm Rồng, ngược dòng sông Mã, lên thị trấn Cẩm Thuý, đi đường bộ thêm 3 km nữa là đến suối cá thần.
Bạn cũng có thể đến suối cá thần Cẩm Lương từ đường Hồ Chí Minh.

Suối ăn thông vào một hang ngầm ở trong núi, to nhỏ, nông sâu chưa ai biết. Độ dài của suối, tính từ cửa hang, chỉ độ vài, ba trăm mét, rộng có chỗ 6, 7 mét; chỗ sâu nhất là cửa hang, chỉ ngập quá bắp đùi người trưởng thành; chỗ cạn nhất như nước trên mặt ruộng, lội chỉ ngập mắt cá chân. Trong suối có nhiều cá to, nhỏ, không ai dám bắt, ăn, dân địa phương gọi là cá thần.
Hàng năm, từ ngày 8 đến ngày 15 tháng Giêng âm lịch, bà con dưới chân núi Trường Sinh, xã Cẩm Lương, huyện Cẩm Thủy lại tề tựu bên hang Cá Thần mở hội tế thần núi, thần sông, thần cá. Thần cá ở Cẩm Lương không phải vô hình, trừu tượng mà là cả một bầy cá đông đúc tới hàng vạn con, lớn có, bé có. Lớn, to bằng bắp chân, nặng cả chục kg; bé, chỉ bằng ngón tay, nặng chỉ vài chục gram.
Theo truyền thuyết, cá thần nơi đây không phải từ cá sinh ra cá, mà là từ rắn…sinh ra. Chuyện kể rằng, có một cặp vợ chồng, một hôm ra suối, nhặt được một quả trứng lạ (không biết trứng gì). Một thời gian sau, trứng lạ nở ra một con rắn. Con rắn không bò ra núi, ra sông mà ở lại cùng sinh sống với gia đình. Một hôm, trời nổi bão giông, gia chủ không thấy rắn ở đâu nữa, vội cùng dân làng rủ nhau đi tìm, thì thấy xác rắn nằm bên bờ suối. Dân làng thương tiếc, lập bàn thờ rắn ngay bên suối Ngọc, gọi là đền thờ Chàng Rắn. Khi đền xây xong, bỗng xuất hiện dưới suối một đàn cá hàng ngàn con. Cá này, mình tròn tựa cá trắm, to tròn ở phần giữa thân, có vảy như vảy cá chép nhưng màu xanh, hai bên mép có vòng đỏ tươi, vây và đuôi có chấm đỏ, mỗi khi bơi rẻ nước, cá phát ra một luồng ánh sáng (không giống với các loại cá có da màu trắng như cá trôi, cá chép, cá chày… mà dân làng thường thấy).

Như vậy, nguồn gốc thờ cá thần ở Cẩm Lương hoàn toàn khác với nguồn gốc cá thần ở những nơi khác (chẳng hạn như thờ cá Ông ở duyên hải miền Trung), nhưng có điểm chung là, dân không dám bắt ăn. Có người nói, cá ở suối Ngọc, Cẩm Lương, dân không ăn còn là vì cá chỉ ăn vi khoáng từ núi đá vôi phong hóa, nên thịt cá ăn rất nhạt. Nhưng cũng có câu chuyện, vào những năm tám mươi, do đói kém, có người đã bắt cá ở đây về ăn. Khi đưa cá vào nồi định nấu thì giông bão nổi lên, sấm chớp đùng đùng, làm sập nhà và chủ nhân thì bị sét đánh, cháy xám cả da thịt.
Người dân cũng kể rằng, trong bày cá hàng nghìn con này, có một con cá to, cỡ bằng “chân voi”, nặng khoảng 30- 40 kg, hai mang có 2 vòng đỏ như đeo khuyên tai, mắt có hai mí xanh đỏ, đuôi có một chấm đỏ viền xanh, là con “cá chúa”. “Cá chúa” chỉ xuất hiện vào một ngày đặc biệt (không rõ ngày nào) trong năm. Tương truyền, đó là ngày “cá chúa” ra suối để gặp Chàng Rắn.
Tôi đã đến hang cá thần này nhiều lần, nhưng tuyệt nhiên chưa thấy một con cá nào to bằng cỡ “cá chua” như dân trong vùng thường kể. Có người nói, cách nay dăm bảy năm, do miệng hang cá bỗng nhiên bị sụp xuống, nên “cá chúa” bị nhốt lại ở phía trong. Có lẽ “cá chúa” bị nhốt ở trong nên bầy “cá thần” chỉ sống quanh quẩn bên hang để được gần và “ bảo vệ cá chúa”. Thực tế, dù mưa bão, suối ngập, nước tràn, chảy lênh láng khắp nơi, nhưng cá vẫn không theo nước chảy mà dời đi nơi khác. Thậm chí, chẳng may cá bị nước cuốn trôi xa, nếu nước khe không giúp cá quay lại được, thì cá “kiên quyết” nằm lại, đầu vẫn hướng về hang cá. Thành lệ, người dân Cẩm Lương, cứ sau mỗi đợt lũ to, họ lại đi tìm cá thần bị mắc cạn để đưa chúng về suối cũ. Người dân ở đây tin rằng, nếu cá ở suối thần này càng nhiều thì cuộc sống của người dân càng no ấm, phồn vinh.

Tuy có cả nghìn con cá quẩy cựa, vùng vẩy, nhưng nước suối ở đây không đục bao giờ mà trong vắt, nhìn rõ từng viên đá cuội long lanh dưới đáy suối. Những khi có ánh nắng mặt trời soi chiếu, nước suối trở nên lóng lánh lạ kỳ, bởi sự phản xạ của những viên đá cuội này.
Cá nhiều như vậy, nhưng nước tuyệt nhiên không có mùi tanh. Người dân vẫn tắm giặt, thậm chí còn sử dụng để nấu ăn. Đây cũng là một sự kỳ lạ, làm cho cõi tâm linh của người càng thêm xao động.
Khuôn viên sinh sống của cá thần, mắt thường thấy được là, suối theo đúng nghĩa chỉ rộng khoảng 4 m, dài 20 m. Quá 20 m là phía hạ nguồn, dài độ 300m, rộng độ 40mm2. Chỗ sâu nhất là ở cửa hang, cũng chỉ quá bắp đùi người một chút. Suối được thông ngầm vào trong lòng núi, chưa ai biết sâu, rộng trong đó thế nào. Ngày ngày, sáng sớm cá từ hang ngầm bơi ra để vui chơi là chính và kiếm ăn. Nơi cá tập trung đông đúc nhất là ở ngay cửa hang, và thường là những con cá nặng từ 2 kg trở lên. Cá nhỏ, như trẻ nhỏ ham chơi, bơi chơi và kiếm ăn xa hơn một chút. Nhưng, xa tới đâu thì xa, hễ mặt trời khuất núi là chúng lại lũ lượt quay về, chui vaò hang ngầm, để …ngủ. Chúng hiền lành và thân thiện vô cùng. Bạn có thể sờ vào nó, vuốt ve nó, cho nó ăn trên lòng tay của bạn. Động tác ăn của chúng cũng rất tự tin. Cái miệng đỏ tươi khẽ trườn lên tay bạn, nhẹ nhàng đớp lấy thức ăn, rồi nhẹ nhàng quẩy đuôi lặn xuống.
Sự tích xuất hiện cá thần hiện vẫn còn minh chứng bởi dấu tích của đền thờ Chàng Rắn ngay bên suối. Đền được xây dựng từ thế kỷ thứ 14. Lời khấn thần, trẻ con trong vùng, nhiều em vẫn còn thuộc, trong đó có đoạn: “Chàng Rắn, chàng Rồng/ Ba đầu, chín mắt/Vảy sắt, răng đồng/Mắt to bằng núi Cồng/Mồng to bằng lá cọ/ Trừ quái lập công/ Ơn ông to băng bể/Công ông to bằng trời./

Ngày nay, suối cá thần Cẩm Lương đã thành địa chỉ du lịch hấp dẫn của tỉnh Thanh Hóa. Nghe nói, có hai, ba công ty đang lập dự án khu du lịch sinh thái ở đây. Hy vọng, dự án sớm được triển khai, để tương lai không xa, suối cá thần Cẩm Lương sẽ là địa chỉ du lịch sinh thái hút khách.